Testy użyteczności - na czym polegają i jak je przeprowadzić?

Użyteczność to element coraz częściej brany pod uwagę w przypadku projektowania produktów i usług. Wynika to najczęściej z rosnących z roku na rok oczekiwań osób użytkujących, co do jakości i funkcjonalności interfejsów. Dla wielu firm, które pragną utrzymać konkurencyjność i wysoki poziom oferowanych usług, jest to znak, że powinny zacząć inwestować w badania związane z użytecznością. Testy użyteczności to narzędzie, które pozwala na zrozumienie, jak osoby użytkujące wchodzą w interakcję z danym produktem, a także identyfikację potencjalnych problemów, które mogą wpłynąć na ich ogólne doświadczenie.

Czym są testy użyteczności?

Testy użyteczności (ang. usability testing) to proces oceny produktu, w którym osoby użytkujące wykonują zadania związane z danym produktem. Celem tych testów jest zidentyfikowanie wszelkich trudności, jakie osoby korzystające napotykają podczas interakcji z interfejsem, a także zebranie informacji na temat ich doświadczeń. Dzięki odpowiednim badaniom użyteczności możemy zauważyć, jak ludzie postrzegają i wykorzystują nasz produkt, co nie tylko poprawia jego funkcjonalność, ale także zwiększa satysfakcję osób odbiorczych.

Dlaczego testy UX są istotne?

Testy UX (User Experience) mają na celu poprawę ogólnych wrażeń osób użytkujących związanych z danym produktem/usługą. Dzięki nim możemy poznać preferencje i zachowania osób odbiorczych, co pozwala osobom projektanckim na dostosowanie interfejsu zgodnie z oczekiwaniami. Przeprowadzając testy użyteczności, można również zredukować frustrację oraz zwiększyć zaangażowanie osób odbiorczych, co ostatecznie prowadzi do lepszych wyników biznesowych.

Jak przeprowadzać testy użyteczności?

O czym należy pamiętać podczas przeprowadzania testów użyteczności? Instrukcja krok po kroku: 

Przygotowanie do testów

Aby testy użyteczności były skuteczne, konieczne jest odpowiednie przygotowanie. Pierwszym krokiem jest zdefiniowanie celów badania, czyli określenie, co chcemy osiągnąć i jakie pytania chcemy zadać. Następnie należy stworzyć scenariusze testowe, które odzwierciedlają realne zadania, jakie osoby użytkujące będą wykonywać. Ważne jest również skompletowanie grupy testowej - osób odbiorczych, które odpowiadają profilowi docelowego klienta. Nie możemy zapomnieć także o prototypach. 

Przeprowadzenie testów

Podczas przeprowadzania testów użyteczności, ważne jest, aby stworzyć komfortowe środowisko dla osób uczestniczących. Powinny one czuć się na tyle swobodnie, aby mogły szczerze wypowiadać swoje myśli na temat interfejsu. Testy można przeprowadzać w różnych formach – zarówno w trybie zdalnym, jak i bezpośrednim. Podczas sesji testowych należy obserwować i notować zachowania osób uczestniczących, a także na bieżąco pozyskiwać od nich opinie na temat użyteczności danego produktu.

Analiza wyników

Po przeprowadzeniu testów użyteczności, należy wykonać analizę zebranych danych. Ważne jest, aby zidentyfikować powtarzające się problemy oraz wzorce w zachowaniach osób użytkujących. Otrzymane informacje można następnie wykorzystać do wprowadzenia zmian w projekcie, które mogą przyczynić się do poprawy doświadczenia osób korzystających. Często na tym etapie tworzony jest raport z wynikami testów, zawierający najważniejsze wnioski i rekomendacje.

Rodzaje testów użyteczności

Istnieje kilka rodzajów testów użyteczności. Oto wybrane z nich, które naszym zdaniem warto znać: 

Testy moderowane i niemoderowane

Jednym z podstawowych podziałów testów użyteczności są testy moderowane i niemoderowane. 

• Testy moderowane: w tych testach osoby uczestniczące są prowadzone przez osobę moderującą, która zadaje pytania i obserwuje ich zachowanie w trakcie wykonywania zadań. To pozwala na głębsze zrozumienie, jak radzą sobie z danym interfejsem.
• Testy niemoderowane: w przeciwieństwie do testów moderowanych, osoby uczestniczące wykonują zadania samodzielnie, bez obecności osób moderujących. Tego typu badania są często tańsze i szybsze do przeprowadzenia, ale mogą dostarczać mniej szczegółowych danych.

Testy na prototypach oraz gotowych produktach

Innym istotnym aspektem jest wybór etapu, na którym przeprowadza się testy użyteczności. 

• Testy na prototypach: wykonywane na wczesnych wersjach produktu, które mogą być papierowe lub cyfrowe. Testując prototypy, osoby projektanckie mogą wprowadzać zmiany na bardzo wczesnym etapie, a tym samym zaoszczędzić czas oraz koszty związane z dodatkowymi poprawkami w późniejszym okresie. 
• Testy na gotowych produktach: testy te są przeprowadzane już na ukończonych produktach. Mogą dostarczyć informacji na temat rzeczywistego zachowania osób użytkujących, ale zmiany na tym etapie mogą być zdecydowanie bardziej kosztowne.

Narzędzia przydatne podczas wykonywania testów użyteczności

Wśród narzędzi, które mogą ułatwić przeprowadzanie testów użyteczności, warto wymienić oprogramowanie do nagrywania sesji, narzędzia do analizy interakcji oraz platformy do przeprowadzania testów zdalnych. Dzięki tym technologiom można efektywnie zbierać dane, które następnie dostarczą informacji o zachowaniach i preferencjach osób użytkujących.

Testuj i twórz użyteczne produkty oraz usługi

Przeprowadzenie testów użyteczności pozwala zrozumieć, co naprawdę myślą i czują osoby użytkujące podczas korzystania z danego produktu. Inwestowanie w tego typu działania  przekłada się na lepszą jakość oferowanych produktów, co z kolei wpływa na zadowolenie klientów oraz wyniki biznesowe.

Więcej na temat użyteczności można się dowiedzieć podczas naszych warsztatów z Izabelą Undrul - Kurs: Badania użyteczności

Zachęcamy również do zapisu na nasze pozostałe szkolenia i warsztaty oraz kontaktu w przypadku szkoleń dla grup zorganizowanych.

‍